ارگونومی در طراحی

ارگونومی در طراحی برای راحتی انسان

ارگونومی در طراحی, کار و شرایط روزمره زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده است. در حقیقت با توجه به توانایی های جسمانی، روانی و محدودیت های انسان از پدید آمدن محیط کار یا شرایط زندگی ناامن و ناسالم جلوگیری می کند.

انسان از قرن‌ها پیش بدون اینکه چیزی در مورد مهندسی فاکتورهای انسانی بداند به طور ذاتی آن را کشف کرده بود. انسان‌های نخستین به خوبی می‌دانستند که اگر تخته سنگ بزرگی را روی چوب‌های گرد قرار دهند. خیلی راحت و بدون اعمال نیروی زیاد می‌توان آن را تا مسافت‌های طولانی حمل کرد. و در واقع چوب حکم تایر را داشت.

ابزارها و وسایلی هم که از تمدن‌های سالیان قبل به دست آمده این مطلب را می‌رساند که طراحی ابزارها و وسایل در آن زمان طوری بوده که افراد بتوانند با آن کار خود را راحت‌تر انجام دهند. هر چند با پیشرفت دانش و تکنولوژی و گسترش تجهیزات مختلف در دنیای امروز، به بحث مهندسی فاکتورهای انسانی به طور علمی‌ و با دقت بیشتری پرداخته شده است. اما به جرات می‌توان گفت که در طراحی ابزارهای ابتدایی نیز چنین دانشی  به کار رفته است.

این مطلب نشان می‌دهد انسان‌های نخستین نیز به راحتی خود می‌اندیشیدند. راحتی در کار و زندگی. چیزی که مهندسی فاکتورهای انسانی به دنبال آن است طراحی برای راحتی انسان است. امروزه “مهندسی فاکتورهای انسانی” که در برخی کشورها از جمله ایران با نام اِرگونومی است.  در اصل کلمه‌ای یونانی به معنی “قاعده و قانون کار” است. در کشورهای صنعتی پیشرفته از جایگاه خاصی برخوردار است.  از دو دیدگاه خرد و کلان مورد توجه قرار می‌گیرد. از سفینه‌های فضایی تا طراحی صندلی‌های اداری، دوربین‌های عکاسی، گوشی‌های موبایل و تجهیزات کامپیوتر، همه و همه دارای طراحی‌های ارگونومیک برای استفاده راحت‌تر به وسیله انسان هستند.

• تولد در جنگ

اگر بخواهیم به ریشه‌های به‌وجود آمدن چنین دانشی بپردازیم باید بگوییم جنگ ریشه اصلی آن بود. یعنی استفاده از ارگونومی در طراحی برای راحتی انسان در از بین بردن انسان‌های دیگر. متاسفانه این حقیقتی تلخ است. درست همانند شاعری که گفت انسان به درخت رسید و آن را قطع کرد و با چوب‌های آن خانه ساخت.  بعد می‌رسد به جایی که بمب می‌سازد. با آن بمب خانه‌اش خراب می‌شود و درختان از بین می‌روند. ارگونومی ‌هم در جنگ به چنین سرنوشتی مبتلا شد.

سلاح‌های جنگی در جنگ جهانی دوم طوری طراحی و ساخته شدند که سربازان در استفاده از آن‌ها راحت‌تر باشند‌. کمتر خطا کنند و بهتر دشمن را هدف قرار دهند.

خلبان‌ها دیگر به خاطر طراحی غلط صفحه کنترل هواپیما دچار اشتباه نمی‌شدند.  کلید پرتاب صندلی هواپیما را به جای کلید پرتاب موشک و بمب فشار نمی‌دادند. ایالات متحده آمریکا که دانش ارگونومی ‌را در جنگ جهانی دوم به کار گرفت و پیروز شد‌. پس از آن از این دانش در زمینه‌های دیگر نیز استفاده کرد. آنها به خوبی فهمیدند طراحی اگر برای راحتی انسان نباشد، چیزی جز شکست در پی نخواهد داشت.

در سال ۱۹۴۹ اولین انجمن ملی ارگونومی‌ در انگلستان پایه ریزی شد. از این تاریخ به بعد، متخصصان و محققان در اکثر دانشگاه‌های آمریکا و اروپا به تحقیق و پژوهش در مورد این دانش روی آوردند. در نتیجه همین تحقیقات بود که بعدها طراحی ارگونومیک در هر محصولی برای اینکه مورد استقبال مردم قرار گیرد، رعایت شد.

• انسان و ارگونومی در طراحی
  

دانش ارگونومی ‌فقط برای طراحی تجهیزات‌، ابزار آلات و محصولات نیست. بلکه عمده تحقیقات روی انسان انجام گرفته است. انسان موجودی یک بعدی نیست و برای مطالعه روی آن باید تخصص‌های مختلفی داشت. لذا متخصصان ارگونومی‌در تیم تحقیقاتی خود از سایر متخصصان بهره بردند. پزشکان‌، فیزیولوژیست‌ها‌، آناتومیست‌ها‌، روان‌شناسان‌، مهندسان‌، پرستاران و متخصصان بهداشت صنعتی اعضای اصلی تیم‌های ارگونومی‌ را تشکیل می‌دهند.

ارگونومی ‌در طراحی، کار و شرایط روزمره زندگی انسان را محور قرار می‌دهد. در حقیقت ارگونومی‌ با توجه به توانایی‌های جسمانی و روانی و محدودیت‌های انسان از پدید آمدن محیط کار یا شرایط زندگی ناامن و ناسالم جلوگیری می‌کند.

برای انجام طراحی متناسب با انسان و نیز برای راحتی بیشتر او، نیاز به داشتن اطلاعات اندازه‌های بدن انسان‌های یک گروه یا جامعه داریم. آنتروپومتری یا اندازه گیری ابعاد بدن، خود دانشی است مکمل دانش ارگونومی‌. هم اکنون بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته طراحی‌های خود را با توجه به اطلاعات آنتروپومتریک جامعه خود انجام می‌دهند و به همین علت است که ما در استفاده از محصولات برخی کشورها که ابعاد بدنی‌شان با ابعاد بدنی ما تفاوت محسوسی دارند‌، راحت نیستیم.‌

مقاله “ آنتروپومتری چیست” می تواند برایتان مفید باشد

 شرکت خدمات تخصصی Fitergo با داشتن تیمی مرکب از متخصصان ارگونومی، بهداشت حرفه ای و مکانیک و با داشتن بانک اطلاعات جامع در خصوص آنتروپومتری قادر است محصولات شما را با رویکرد ارگونومی طراحی کند و به شما در ساخت نیمه صنعتی محصول کمک کند. همچنین ما قادریم ایستگاه های کاری سنتی در کارخانجات و صنایع مختلف را با در نظر گرفتن اصول ارگونومی باز طراحی کنیم و بسازیم. برگزاری دوره های آموزشی و سمینارهای تخصصی ارگونومی مکمل موارد فوق خواهد بود.

برای دیدن محصولات ارگونومیک گروه فیت ارگو به صفحه محصولات مراجعه کنید. موس پد ارگونومیک محصولی است که ارگونومی در طراحی به زیبایی در آن به چشم می خورد.